Temelde, Vergi Usul Kanunu'na uymayan davranışlar nedeniyle kovuşturulan vergi suçları, amaçları doğrultusunda, yasalara uygun davranmayan mükellefleri cezalandırarak ticari hayatı denetim altında tutmak ve devletin vergi kayıplarını engellemek için uygulanmaktadır.

​

Vergi suçları, Vergi Usul Kanunu ve diğer ilgili mevzuata aykırı davranışlar nedeniyle işlenen suçlardır. Bu suçlar, genellikle vergi mükelleflerinin vergi beyannamelerini düzenlemede, vergi ödemelerini zamanında yapmada, vergi belgeleri ve defterlerin düzenlenmesinde ve vergi denetimlerine uygun şekilde yanıt vermede yükümlülüklerine uymamalarından kaynaklanır.

​

Vergi suçları şunları içerebilir:

1. Vergi kaçırma: Vergi mükelleflerinin gelir veya kazançlarını yüksek göstererek veya gider veya zararlarını düşük göstererek vergi matrahını düşürmeleri veya vergi beyannamelerinde eksik veya yanıltıcı bilgi vererek vergi ödemesini azaltmaya çalışmalarıdır.

2. Sahte belge kullanma: Vergi beyannamelerinde kullanılan sahte fatura, makbuz, senet gibi belgelerin kullanılması veya kayıtlarda sahte belge düzenlenmesi, muhasebe kayıtlarının gerçeğe aykırı tutulması vergi suçları arasında yer alır.

3. İşletme kayıtlarını tutmama veya yanıltıcı tutma: Vergi mükelleflerinin işletmelerinde gider veya zararlarını doğru şekilde kaydetmemeleri, kayıtları yanıltıcı şekilde düzenlemeleri vergi suçları arasındadır.

4. Vergi tahakkuk ettirmeme veya eksik tahakkuk: Vergi mükelleflerinin vergi borçlarını zamanında ödememeleri veya eksik ödemeleri vergi suçları arasında yer alır.

5. Vergi incelemesine yanıt vermemek veya yanıltıcı bilgi vermek: Vergi mükelleflerinin vergi denetimleri sırasında vergi idaresinin taleplerine yanıt vermemeleri veya yanıltıcı bilgi vererek denetimi etkilemeye çalışmaları da vergi suçları arasında yer alır.

Vergi usulsüzlükleri, vergi mevzuatına uygun olmayan şekilde vergi beyanında bulunmak veya vergi yükümlülüklerini yerine getirmemek gibi vergi ile ilgili yasal düzenlemelere aykırı hareketlerdir. Vergi usulsüzlükleri, genellikle vergi kaçırma suçuna yol açar ve vergi kaybına neden olabilir. Vergi usulsüzlükleri arasında şunlar yer alabilir:

1. Yanıltıcı belge düzenlemek veya kullanmak: Vergi beyannamelerinde yanıltıcı belgeler kullanmak veya sahte belgeler düzenlemek vergi usulsüzlüklerinin en yaygın şekillerinden biridir.

2. Vergi beyanında eksik veya yanlış bilgi vermek: Vergi beyannamelerinde bilgi vermeden kaçınmak veya yanlış bilgi vermek de vergi usulsüzlüklerine örnek teşkil eder.

3. Vergi beyanında mal varlığı veya gelir göstermemek: Vergi beyanında gelir veya varlıkların gösterilmediği durumlar vergi usulsüzlüğü olarak kabul edilir.

4. Vergi kayıtlarında usulsüzlük yapmak: Vergi kayıtlarını yanıltıcı şekilde tutmak, gelir veya giderleri kaydetmemek veya farklı şekillerde manipüle etmek vergi usulsüzlükleri kapsamındadır.

5. Vergi beyanını zamanında vermemek: Vergi beyanlarını zamanında vermemek de vergi usulsüzlükleri arasında yer alır.

Vergi usulsüzlükleri, vergi kaybına neden olduğu için devlet tarafından ciddiye alınır ve yaptırımlarla cezalandırılır. Vergi usulsüzlükleri için cezalar, vergi mevzuatına uygun olarak belirlenir ve para cezası, hapis cezası veya diğer yaptırımlar şeklinde olabilir.

Vergi ziyaı suçu, vergi kaçırma suçu gibi vergi suçları arasında yer alan ve vergi borçlarını ödememek, eksik ödemek veya yanlış beyanda bulunmak suretiyle devletin vergi kaybına uğramasına sebep olan bir suçtur. Türk Ceza Kanunu'nun 359. maddesinde düzenlenen bu suçun cezası, vergi ziyaı oranına göre belirlenir.

​

Vergi ziyaı suçunun unsurları, vergi yasalarına aykırı bir şekilde vergi beyanında bulunmak, vergi borcunu zamanında ödememek, vergi tutarını eksik göstermek veya vergi beyannamelerini hiç vermemek şeklinde özetlenebilir. Vergi ziyaı suçu, vergi kaçırma suçu ile benzerdir ancak vergi kaçırma suçu, vergi beyanlarını hiç vermeyi de kapsarken, vergi ziyaı suçu, yanlış, eksik veya geç beyan etmeyi de kapsar.

​

Vergi ziyaı suçuyla mücadele etmek amacıyla, Vergi Denetim Kurulu ve vergi müfettişleri gibi vergi denetim ve kontrol organları faaliyet gösterir. Bu organlar, vergi ziyaı suçunu önlemek ve vergi yükümlülüklerini yerine getirmeyen mükellefleri tespit etmek için vergi incelemeleri ve denetimleri yaparlar. Vergi incelemeleri sonucunda vergi ziyaı yapıldığı tespit edilen mükellefler hakkında vergi ziyaı cezası uygulanır.

Vergi kaçakçılığı suçu, vergi kanunlarına göre ödenmesi gereken vergilerin ödenmemesi veya eksik ödenmesi sonucunda devletin vergi kaybına uğramasına neden olan bir suçtur. Vergi kaçakçılığı suçunu işleyenler, yasalara aykırı olarak işlem yapan mükelleflerdir.

​

Özellikle vergi kaynaklı ekonomik suçlar kategorisinde yer alır ve ciddi bir suç olarak kabul edilir. Vergi kaçakçılığı suçu, vergi yasalarına uygun şekilde vergi beyanında bulunmamak, vergi borcunu tam ve zamanında ödememek, vergi beyannamelerini hiç vermemek, vergi beyannamelerinde gerçeğe aykırı beyanda bulunmak, sahte fatura veya belge düzenlemek, gizli para veya mal transferleri yapmak, kayıtlarda yer almayan gelirleri beyan etmemek gibi yöntemlerle işlenebilir.

​

Sahte veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme/Kullanma Suçu Nedir?